Gradska naselja Republike Srbije u popisima stanovništva od 1948. do 2002.

Apstrakt

U periodu od popisa stanovništva 1948. do 2002. godine u Srbiji su, od strane statističke službe, korićena dva kriterijuma za diferencijaciju naselja, odnosno podelu naselja na gradska i ona koja to nisu (mešovita i seoska, odnosno ostala). Administrativni, po kome se zakonskim propisima naselja proglašavaju za gradska  (popis 1948. i popisi od 1981. godine), i kombinovani (demografsko-statistički) kriterijum zasnovan na kombinaciji dvaju obeležja: populacionoj veličini naselja i procentnom udelu nepoljoprivrednog stanovništva, korišćen u popisima stanovništva od 1953. do 1971. godine. Polazeći od usvojenih kriterijuma u Srbiji su ukupno 243 samostalna naselja imala status gradskih naselja, što je znatno veći broj od ukupnog broja gradskih naselja u ma kojem popisu stanovništva. To praktično znači, da su pojedina naselja, od popisa do popisa, dobijala ili gubila takav status. Gubitak statusa isključivo je karakteristika perioda primene demografsko-statističkog kriterijuma za izdvajanje gradskih naselja u popisima stanovništva od 1953. do 1971. godine, odnosno prelaska sa tog na administrativno-pravni kriterijum u popisu stanovništva 1981. godine.

Broj gradskih naselja kao i promene u broju i sistemnataskom spisku gradskih naselja, kako u okviru Republike, tako i pojedinim makrocelina (za Kosovo i Metohiju do 1991), u radu su prikazani, tabelarno i shematski po sukcesivnim popisima stanovništva, počev od popisa 1948. godine.