Šta nas stvarno razdvaja? Istraživanje stavova mladih u gradovima Niš, Kikinda i Bor odnosno Priština, Peć i Prizren

Apstrakt

Uspostavljanje sigurnosti na zapadnom Balkanu zavisi i od međusobnih društvenih odnosa i veza balkanskih naroda. Posebno osetljivi su odnosi Srba i albanskog stanovništva sa Kosova koji su opterećeni istorijskim, političkim i drugim razlozima koji utiču na vrednosne stavove generacija koje nisu živele u zajedničkom socijalnom okruženju. Na stavove mladih opterećujuće deluju i javne politike kojima se održavaju međusobne predrasude. U radu se na osnovu empirijskog istraživanja, sprovedenog na reprezen-tativnom uzorku, ispituje gde su opšta i pojedinačna uporišta prevazilaženja nera-zumevanja i nagoveštavaju se elementi javne politike koja bi trebalo da doprinese stabilnosti međuetničkih odnosa i stabilizaciji regionalne bezbednosti.

Empirijsko istraživanje na osnovu kojeg je rad napisan ukazuje na to da među mladima do 25 godina sa oba područja postoji veliki stepen saglasnosti o tome da je uspostavljanje saradnje opterećeno predrasudama, događajima iz prošlosti, stavovima koje stiču u primarnim društvenim grupama, ali i stavovima koje formiraju tokom obrazovanja i putem medija. Istovremeno, mogućnosti uticaja na društvene i političke promene nisu velike, a mladi i nemaju želju da preduzmu konkretne građanske ili političke inicijative.

Izvesnu perspektivu saradnje mladi vide u evropskoj konstelaciji i kvalitetnom obrazovanju. Međutim, mladi na obe strane nisu otvoreni za intenzivnije međusobne susrete – većina niti bi rado ugostila vršnjake iz druge zajednice, a ne bi se ni odazvala njihovom pozivu da ih ugoste. Nisu zainteresovani za međusobne kulturne veze, ali smatraju da treba obezbediti poštovanje ljudskih prava i spremni su za toleranciju i prihvatanje različitosti.