Uticaj obrazovanja na korišćenje vremena kod starijeg stanovništva u Srbiji

Bočna strana članka

PDF
Objavljeno: Nov 18, 2015
DOI: https://doi.org/10.2298/STNV1502067S
Ključne reči:
starije osobe, obrazovanje, rod, korišćenje vremena, slobodno vreme

Glavni sadržaj članka

Ankica Šobot
Centar za demografska istraživanja, Institut društvenih nauka, Beograd

Apstrakt

Cilj ovog rada je da sagleda uticaj obrazovnog nivoa na način korišćenja vremena kod starijih lica u Srbiji polazeći od važnosti ovog faktora za poboljšanje kvaliteta života u starosti. Kao izvor podataka uzeti su rezultati Ankete o korišćenju vremena. Analizirani su plaćeni i neplaćeni poslovi, kao i aktivnosti slobodnog vremena, putem sledećih pokazatelja: prosečno vreme provedeno u njima, zastupljenost lica koja su obavljala izabrane aktivnosti i vreme trajanja nekih od njih.


Korišćenje vremena lica starijih od 55 godina sagledava se s obzirom na postignuti obrazovni nivo. Nije uočena suštinski drugačija slika između lica različitih obrazovnih nivoa uprkos tome što su visoko obrazovani bili zadovoljniji sopstvenim zdravljem. Pasivno korišćenje slobodnog vremena preovladava i kod žena i kod muškaraca, mada se faktor visokog obrazovanja pokazao kao povoljniji okvir korišćenja vremena. Visoko obrazovane žene su imale više slobodnog vremena, više su bile posvećene druženju, zabavi i kulturi, volonterskom radu, a one koje su imale 65 ili više godina bile su češće angažovane na obavljanju plaćenih poslova nego žene srednjeg i nižeg obrazovnog nivoa.


Analiza uobičajenog dana starijih lica ne uliva optimizam. Takođe, ne može se govoriti o presudnom uticaju obrazovanja na prihvaćenost i raširenost koncepta aktivnog starenja. Pored dobrog zdravlja i vitalnosti, neophodni su i pozitivni impulsi koji se tiču socio-ekonomskih uslova, ali i navika u pogledu prihvaćenosti pojedinih oblika ponašanja. Lica koja nisu dostigla srednji nivo obrazovanja predstavljaju posebno osetljivu grupu kada je reč o mogućnosti realizacije ovog koncepta.

Preuzimanja

Podaci o preuzimanju još uvek nisu dostupni.

Detalji članka

Kako citirati
Šobot, A. (2015). Uticaj obrazovanja na korišćenje vremena kod starijeg stanovništva u Srbiji. Stanovništvo, 53(2), 67–86. https://doi.org/10.2298/STNV1502067S
Broj časopisa
God. 53 Br. 2 (2015)
Sekcija
Članci

Centar za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka

Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC

Reference

AVENDANO, M., HENDRIC, J. & MACKENBACH, J. P. (2009). Educational level and changes in health across Europe: longitudinal results from SHARE. Journal of European Social Policy 19(3): 301–316.

BAKER, P. D., LEON, J., SMITH GREENAWAY, E.G., COLLINS, J. & MOVIT, M. (2011). The Education Effect on Population Health: A Reassessment. Population Development Review. 37(2): 307–332.

BLEKESAUNE, M. & SOLEM, P. E. (2005). Working Conditions and Early Retirement. Research on Aging 27(1): 3–30.

DEVEDŽIĆ, M. & STOJILKOVIĆ, J. (2012). Novo poimanje starosti – prospektivna starost. Stanovništvo, 50(1): 46–58.

ĐOKOVIĆ-PAPIĆ, D. & STOJANOVIĆ, J. (2012). Korišćenje vremena u Republici Srbiji, 2010/2011. Beograd: Republički zavod za statistiku.

ĐOKOVIĆ-PAPIĆ, D. & STOJANOVIĆ, J. (2014). Kako tri generacije koriste vreme u Republici Srbiji, 2010/2011. Beograd: Republički zavod za statistiku.

FLEISCHMANN, M., KOSTER, F., DYKSTRA, P. & SCHIPPERS, J. (2013). Hello pension, goodbye tension? The impact of work and institutions on older workers’ labor market participation in Europe. International Journal of Ageing and Later Life 8(2): 33–67.

GAUTHEIR, A. H. & SMEEDING, T. M. (2003). Time Use at Older Ages: Coss-National Differences. Research on Aging 25(3): 247–274.

HAYWARD, D. M., HUMMER, R. A. & SASSON, I. (2015). Trends and group differences in the association between educational attainment and U.S. adult mortality: Implications for understanding education's causal influence. Social Science & Medicine 127: 8–18.

MIJATOVIĆ, B. (2003). Socijalno-ekonomski položaj starih u Srbiji. Sociološki pregled 27(3-4): 225–240.

MONTEZ, J. K. & HAYWARD, M. D. (2014). Cumulative Childhood Adversity, Educational Attainment, and Active Life Expectancy Among U.S. Adults. Demography 51: 413–435

RADIVOJEVIĆ, B. & NIKITOVIĆ, V. (2010). Održivost radne snage u uslovima intenzivnog demografskog starenja. Zbornik Matice srpske za društvene nauke 131: 23–32.

RADIVOJEVIĆ, B. & VELJANOVIĆ-MORAČA, V. (2004). Značaj biomedi-cinskih i socio-ekonomskih faktora za porast očekivanog trajanja života. Stanovništvo 42(1–4): 93–107.

RAŠEVIĆ, M. & MIJATOVIĆ B. (2004). Ka zadovoljenju potrebe populacije starih lica. Sociološki pregled 38(4): 481–506.

RAŠEVIĆ, M. (2006). Fenomen starenja stanovništva Srbije. Demografija 3: 43-58.

RAŠEVIĆ, M. (2014). Od lapota do aktivnog starenja. Gerontologija 1: 104–115.

SATARIĆ, N., RAŠEVIĆ, M. & MILOVANOVIĆ, S. (2009). Oni ne mogu da čekaju. Beograd: Snaga prijateljstva – Amity.

SCHILS, T. (2008). Early Retirement in Germany, the Netherlands and the United Kindom: A longitudinal Analysis of Individual Factors and Institutional Regimes. European Sociological Review 24(3): 315–329.

ŠOBOT, A. (2015). Kočnice savremenom modelu starenja u Srbiji. Gerontologija 2: 7–17.

UNECE (2015a). Active Ageing Index 2014 – Analytical Report. Geneva: United Nations, Economic Commission for Europe.

UNECE (2015b). UNECE Statistical database (elektronski izvor). http://w3.unece.org/PXWeb2015/pxweb/en/STAT/STAT__30-GE__04-EducatAndcommunicat