Položaj starijih prisilnih migranata u Srbiji
Bočna strana članka
Glavni sadržaj članka
Apstrakt
U radu se razmatra odnos između starenja i migracija, sa fokusom na starije prisilne migrante. U prvom delu sagledavaju se posledice migracione istorije na različite aspekte starenja migranata, uz diskusiju tipologija starijih međunarodnih migranata. Posebna pažnja posvećena je starijim licima u populaciji prisilnih migranata, kod kojih su zdravstvene, ekonomske i socijalne teškoće često izraženije. U drugom delu, na osnovu dodatno obrađenih rezultata Popisa 2011. godine, analizirane su odabrane socio-demografske karakteristike starijih prisilnih migranata iz bivših republika SFRJ, sa ciljem da se istraže razlike u odnosu na domicilno starije stanovništvo i ukaže na izazove sa kojima se ova grupa migranata suočava. Rezultati ukazuju da su stariji prisilni migranti u Srbiji relativno malobrojna, ali ugrožena populacija. Proces starenja starijih, prisutan kod domicilnog stanovništva, još uvek nije zahvatio prisilne migrante. Međutim, izbeglištvo daje specifičan pečat društvenim aspektima starenja ovih lica, ukazujući, između ostalog, na negativnu socijalnu selekciju i visoku potrebu za finansijskom podrškom.
Preuzimanja
Detalji članka
Centar za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka
Reference
АLLEN, R. & Li ROSI, А. (2010). Migration Studies. Should I stay or should I go? A review of UNHCR's response to the protracted refugee situation in Serbia and Croatia. Geneva: UNHCR, PDES.
BLITZ, B. (2005). Refugee Returns, Civic Differentiation and Minority Rights in Croatia 1991–2004. Journal of Refugee Studies 18(3): 362–386.
BOLLINI, P. & SIEM, H. (1995). No real progress towards equity: Health of migrants and ethnic minorities on the eve of the year 2000. Social Science & Medicine 41(6): 819–828.
BOLZMAN, C., FIBBI, R. & VIAL, M. (2006). What to Do After Retirement? Elderly Migrants and the Question of Return. Journal of Ethnic and Migration Studies 32(8): 1359–1375.
BOLZMAN, C. (2014). Older refugees. In E. Fiddian-Qasmiyeh, G. Loescher, K. Long, N. Sigona (ed.), The Oxford Handbook of Refugee and Forced Migration Studies (pp. 409–420). Oxford: Oxford University Press.
CHAAYA, M., SIBAI, A. M., FAYAD, R. & EL-ROUEIHEB, Z. (2007). Religi-osity and depression in older people: Evidence from underprivileged refugee and non-refugee communities in Lebanon. Ageing and Mental Health 11(1): 37–44.
COMLEY, M. (1998). Counseling and therapy with older refugees. Journal of Social Work Practice 12: 181–187.
CONNELLY, N. L., FORSYTHE, A., NJIKE, G. & RUDIGER, A. (2006). Older Refugees in the UK: A literature review. A Refugee Council Working Paper for the Older Refugees Programme. London: Age Concern England, the Refugee Council, Age Concern London and the Association of Greater London Women (AGLOW). http://www.refugeecouncil.org.uk/assets/0001/7053/Older_refugees_workingpaper.pdf
DWYER, P. & PAPADIMITRIOU, D. (2006). The Social Security Rights of Older International Migrants in the European Union. Journal of Ethnic and Migration Studies 32(8): 1301–1319.
GOLD, S. J. (1989). Differential adjustment among new immigrant family mem-bers. Journal of contemporary ethnography 17(4): 408–434.
GRUPA 484 (2005). Ostanak izbeglica u Srbiji, Integracija i zagovaranje za korisnike koji napuštaju kolektivne centre: završni izveštaj sa preporukama. Beograd: Grupa 484.
HAI (2000). Older people in disasters and humanitarian crises: Guidelines for best practice. Researsch report. London: HelpAge International. http://www.refworld.org/docid/4124b9f44.html
HATZIDIMITRIADOU, E. (2010). Migration and ageing: Settlement experi-ences and emerging care need of older refugees in developed countries. Hellenic Journal of Psychology 7(1): 1–20.
HUGMAN, R., BARTOLOMEI, L. & PITTAWAY, E. (2004). It's part of your life until you die: Older refugees in Australia. Australasian Journal on Ageing 23(3): 147–149.
KESSELLY, L. (2002). Focusing on older refugees. Forced Migration Review 14: 17–19.
KIRS (2008). Stanje i potrebe izbegličke populacije u Republici Srbiji. Beograd: Komesarijat za izbeglice Republike Srbije.
KIRS (2010). Proces povratka izbeglica u Republiku Hrvatsku i Bosnu i Herce-govinu. Beograd: Komesarijat za izbeglice Republike Srbije.
KOTAL, J., MILOSAVLJEVIĆ, M. & TODOROVIĆ, L. (1998). Grad otvorenog srca: Beograd i izbeglice 1991–1996. Beograd: Crveni krst.
LUKIĆ, V. (2005). Izbegličke migracije iz Bosne i Hercegovine u Beograd. Posebna izdanja Knj. 66. Beograd: Geografski institut “Jovan Cvijić” SANU.
LUKIĆ, V. & NIKITOVIĆ, V. (2004). Refugees from Bosnia and Herzegovina in Serbia: A Study of Refugee Selectivity. International Migration 42 (4): 85–110.
LUKIĆ, V. (2015). Dve decenije izbeglištva u Srbiji. Beograd: Republički zavod za statistiku.
LJUBIČIĆ, M. (2014). Stari i prinudna migracija: analiza lične priče o starenju i progonstvu. Gerontologija 1: 116–133.
MESIĆ, M. & BAGIĆ, D. (2011). Manjinski povratak u Hrvatsku – studija otvorenog procesa. Zagreb: UNHCR.
McDONALD, L. (2011). Theorising about ageing, family and immigration. Ageing and Society 31(7): 1180–1201.
NIKITOVIĆ, V. & LUKIĆ, V. (2010). Could Refugees Have a Significant Impact on the Future Demographic Change of Serbia? International Migration 48(1): 106–128.
NIKITOVIĆ, V., PREDOJEVIĆ-DESPIĆ, J. & MARINKOVIĆ, I. (2015). Mig-rantsko stanovništvo. U V. Nikitović (ur.), Populacija Srbije početkom 21. veka (str. 98–124). Beograd: Republički zavod za statistiku.
OPALIĆ, P. (2003). Istraživanje psihopatoloških posledica izbeglištva. Medicinski pregled 56 (9–10): 465–475.
PANDEY, M. K. (2009). Association between Marital Status and Health: Examining the Role of Age and Gender. Australia South Asia Research Centre (Working Paper 2009/10).
PENEV, G. (2006). Vojvođanske migracije tokom 1990-ih godina – više dose-ljenih, manje odseljenih. Zbornik Matice srpske za društvene nauke 121: 77-84.
PETROVIĆ, M. (2006). Bračnost stanovništva. U G. Penev (ed.), Stanovništvo i domaćinstva Srbije prema Popisu 2002. godine (str. 139–153). Beograd: Društvo demografa Srbije, IDN–CDI, Republički zavod za statistiku.
PREDOJEVIĆ-DESPIĆ, J. (2010). Međunarodne migracije starih – potreba za društvenom akcijom. U A. Milić, D. Milošević (ur.), Zbornik stručnih saopš-tenja i postera sa osmog nacionalnog Gerontološkog kongresa "Za evropske standarde socijalne sigurnosti i kvaliteta života u starosti" (str. 52–61). Beograd: Gerontološko društvo Srbije.
PREDOJEVIĆ-DESPIĆ, J. & PENEV, G. (2012). Ko su i gde idu: karakteristike i razmeštaj građana Srbije u inostranstvu po zemljama prijema i značaj migrantskih mreža. Nacionalni interes 8(3): 355–388.
RUSPINI, P. (2009). Elderly Migrants in Europe: An Overview of Trends, Policies and Practices. Preliminary report. European Committee of Migration of the Council of Europe. http://cermes.info/upload/docs/Elderly_migrants_in_Europe_paolo_ruspini_14_07_10.pdf
SATARIĆ, N., RAŠEVIĆ, M., MILORADOVIĆ, S. (2009). Oni ne mogu da čekaju – Studija o siromašnim starijim licima u Srbiji. Amity: Beograd.
SIMICH, L., BEISER, M., STEWART, M. & MWAKARIMBA, E. (2005). Provi-ding social support for immigrants and refugees in Canada: Challenges and directions. Journal of Immigrant Health. 7(4): 259–268.
STRONG, J., VARADY, C., CHAHDA, N., DOOCY, S. & BURNHAM, G. (2015). Health status and health needs of older refugees from Syria in Lebanon. Conflict and Health 9: 1–10.
TORRES, S. (2006). Elderly Immigrants in Sweden: 'Otherness' Under Construc-tion. Journal of Ethnic and Migration Studies 32(8): 1341–1358.
UNHCR (2000). UNHCR's Policy on Older Refugees. EC/50/SC/CRP.13. Annex II. Geneva: UNHCR. http://www.refworld.org/docid/47036b502.html
UNHCR (2001). Women, children and older refugees. The sex and age distribution of refugee populations with a special emphasis on UNHCR policy priorities. Population Data Unit. Population and Geographic Data Session. Geneva: UNHCR.
UNHCR (2004). 2004 UNHCR Statistical Yearbook. Geneva: UNHCR.
UNHCR (2008). Protracted Refugee Situations: Revisiting the Problem, Standing Committee 42nd meeting. EC/59/SC/CRP.13. Geneva: UNHCR. http://www.refworld.org/docid/486903142.html
UNHCR (2010). 2009 Global Trends: Refugees, Asylum seekers, Returnees, Internally Displaced and Stateless Persons. http://www.unhcr.org/4c11f0be9.html
UNHCR (2013). 2013 UNHCR Statistical Yearbook. Geneva: UNHCR.
UNHCR (1997). Popis izbeglica i drugih ratom ugroženih lica u Saveznoj Republici Jugoslaviji. Beograd: Komesarijat za izbeglice Republike Srbije i Komesarijat za raseljena lica Republike Crne Gore.
UNHCR (2002). Registracija izbeglica u Srbiji mart–april 2001. Beograd: Komesarijat za izbeglice Republike Srbije i Biro za humanitarnu pomoć Evropske unije.
UNHCR (2007). Izveštaj sa registracije izbeglica u Republici Srbiji 2005. godine. Beograd: UNHCR, KIRS.
VLADA REPUBLIKE SRBIJE (2003). Strategija za smanjenje siromaštva u Srbiji. http://www.kirs.gov.rs/docs/SSS_u_Srbiji_Rezime_i_matrice.pdf
VLADA REPUBLIKE SRBIJE (2005). Strategija razvoja socijalne zaštite. Službeni glasnik Republike Srbije, br. 108/2005.
VLADA REPUBLIKE SRBIJE (2006). Nacionalna strategija o starenju. Službeni glasnik Republike Srbije, br. 55/05 i 71/05-ispravka.
VLADA REPUBLIKE SRBIJE (2009). Strategija za upravljanje migracijama. Službeni glasnik Republike Srbije, br. 59/09.
VLADA REPUBLIKE SRBIJE (2011). Nacionalna strategija za rešavanje pitanja izbeglica i interno raseljenih lica za period od 2011. do 2014. godine. Službeni glasnik Republike Srbije, br. 17/11.
VLADA REPUBLIKE SRBIJE. (2012). Migracioni profil Republike Srbije za 2011.godinu. http://www.kirs.gov.rs/docs/migracije/Migracioni_profil_Republike_Srbije_za_2012.pdf
WALL, S., SANTALUCIA, Y., SALEM, M., GIACOMIN, D., McDONALD, R. & BOSNJAK, F. (2011). Enhancing the lives of older refugees: A Self Improvement Resource for Community Service Providers. Sydney: Older Refugee Working Committee.
WARNES, A. M., FRIEDRICH, K., KELLAHER, L. & TORRES, S. (2004). The Diversity and Welfare of Older Migrants in Europe. Ageing and Society 24(3): 307–326.
WARNES, A. M., WILLIAMS, A. (2006). Older Migrants in Europe: A New Focus for Migration Studies. Journal of Ethnic and Migration Studies 32(8): 1257–1281.
WATTERS, C. & INGLEBY, D. (2004). Locations of care: Meeting the mental health and social care needs of refugees in Europe. International Journal of Law and Psychiatry 27: 549–570.
WHITE, P. (2006). Migrant Populations Approaching Old Age: Prospects in Europe. Journal of Ethnic and Migration Studies 32(8): 1283–1300.
ZAJIĆ, G., NEMANJIĆ, M., JANKOVIĆ, B., STIKIĆ, D. & FIRĆANSKI, P. (2012). Potrebe starijih osoba sa invaliditetom. Gerontologija 2: 15–38.