Izvođenje indeksa demografske depresije primjenom GIS analize - primjer Međimurske županije

Apstrakt

Demografski razvoj Hrvatske veoma je nepovoljan. Već tri desetljeća obilježava ga negativan prirodni prirast, fertilitet nedovoljan za zamjenu generacija, iseljavanje te izrazito starenje stanovništva. Prema Popisu stanovništva 2011. godine gotovo polovinu naselja karakterizirao je posljednji stadij demografske starosti (najdublja demografska starost), a tek svako pedeseto naselje nalazilo se u stadiju demografske mladosti. Osnovni cilj rada je primjenom višekriterijskih GIS analiza (GIS-MCDA) izvesti indeks demografske depresije koji će olakšati uočavanje različitosti između prostornih jedinica s obzirom na stupanj demografske depresije. Detaljnije je analizirana Međimurska županija koja je, prema prosječnoj starosti stanovništva, demografski najmlađa županija. U radu je primijenjena višekriterijska GIS analiza kako bi se izveo indeks demografski depresivnih područja (iddp) na temelju osam demografskih pokazatelja prema rezultatima Popisa 2011. godine. Sedam pokazatelja odnosi se na demografsku starost, a jedan, korektivni pokazatelj, na ukupno stanovništvo. Nakon dobivenih rezultata prostor županija podijeljen je u pet klasa: izrazito depresivan prostor, slabije depresivan prostor, prostor na rubu demografske depresije, vitalan prostor te izrazito vitalan prostor. Rezultati su pokazali da Međimurska županija (uz još dvije, od ukupno 21 županije) spada u demografski vitalan prostor te da se u odnosu na ostale županije izdvaja po najvećem udjelu izrazito vitalnih naselja. Takvih je naselja jedna trećina, među kojima se ističu naselja Parag, Kuršanec i Piškorovec,  gdje većinom živi stanovništvo romske etničke skupine. Predložena klasifikacija naselja prema izvedenom indeksu može poslužiti kao koristan instrument u oblikovanju politike razvoja nekog prostora te za usporedne analize različitih prostora.