Demografska budućnost Srbije na drugi način
Bočna strana članka
Glavni sadržaj članka
Apstrakt
Polazeći od ocene empirijske greške u savremenim zvaničnim projekcijama stanovništva Srbije, rad pokazuje zašto bi korisnici mogli želeti promenu postojećeg koncepta. Kvantifikacija greške dosadašnjih prognoza stope ukupnog fertiliteta, očekivanog trajanja života pri živorođenju i ukupne populacije izvedena je u funkciji ocene empirijskog varijabiliteta. Zvanične projekcije stanovništva Srbije objavljivane u proteklih pola veka nisu pokazale napredak u pogledu tačnosti niti u iskazivanju neizvesnosti inherentne prognozama demografskih trendova. Pokazalo se da tačnost i dalje najviše zavisi od stabilnosti demografskih procesa tokom projekcionog horizonta, čime su potvrđeni nalazi iz sličnih studija za države širom sveta. Intenzivan razvoj probabilističkog koncepta pripreme, izrade i iskazivanja rezultata projekcija tokom poslednje dve decenije rezultirao je promenom paradigme u osnovi najuticajnijeg seta projekcija svetske populacije u izdanju Odeljenja za stanovništvo pri UN. Korišćenjem slobodnog softvera R, koji je poslužio kao okruženje za razvoj modela u osnovi UN projekcija, pripremljena je probabilistička prognoza stanovništva Srbije. Prikazano je kako bi mogla da izgleda zvanična projekcija stanovništva Srbije zasnovana na probabilističkom modelu vitalnih komponenti primenjenom u reviziji projekcija UN za 2012. Empirijska greška je poslužila kao instrument za evaluaciju, ali i kao dopunski metod u izradi intervala predviđanja. Komparacija hipoteza i rezultata sa aktuelnom zvaničnom projekcijom ima za cilj da istakne ključne prednosti novog pristupa u pogledu tačnosti i načina iskazivanja neizvesnosti vezane za demografsku budućnost Srbije.
Preuzimanja
Detalji članka
Centar za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka
Reference
ALHO, J. M., & B. D. SPENCER (2005). Statistical Demography and Forecasting, (New York: Springer).
ALKEMA, L., A. E. RAFTERY, P. GERLAND (2013). "Ultimate fertility levels: a modified projection method for low fertility countries". Extended abstract for the 2013 Annual Meeting of Population Association of America, http://paa2013.princeton.edu/papers/130805.
ALKEMA, L., A. E. RAFTERY, P. GERLAND, S. J. CLARK, F. PELLETIER, T. BUETTNER, H. K. GERHARD (2011). "Probabilistic Projections of the Total Fertility Rate for All Countries". Demography, Vol. XLVIII, No. 3, pp. 815-839.
BREZNIK, D. (1956). „Zapažanja i prognoze nekih kategorija budućeg stanovništva FNRJ sa osvrtom na natalitet i mortalitet“. Statistička revija, god. VI, br. 3, str. 217-233.
BREZNIK, D. (1963). „Prognoze stanovništva Jugoslavije do 1981. godine“.Stanovništvo, god. I, br. 1, str. 46-72.
BREZNIK, D., i G. TODOROVIĆ (1968). „Projekcije stanovništva Jugoslavije po republikama, 1965-1986“. Stanovništvo, god. VI, br. 1-2, str. 36-73.
CDI IDN (1979). Razvitak stanovništva SR Srbije i promene do 2000. godine (Beograd: Centar za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka).
DE BEER, J., & M. ALDERS (1999). "Probabilistic population and household forecast for the Netherlands". Paper for the European Population Conference EPC99 (Hague: Statistics Netherlands).
DION, P. (2012). "Evaluating Population Projections: Insights from a Review made at Statistics Canada". Annual meeting of the Population Association of America, San Francisco, 2012 (Ottawa: Statistics Canada).
DUCHENE, J., & P. WANNER (1999). "Uncertainty in demographic projections and its consequences for the user". Statistical Journal of the United Nations ECE, Vol. 16, No. 4, pp. 267-279.
EUROSTAT (2013). Eurostat on-line database, pristupljeno 15.09.2013. KEILMAN, N. (2008). "European Demographic Forecasts Have Not Become More Accurate Over the Past 25 Years". Population and Development Review, Vol. 34, No. 1, pp. 137–153.
KEILMAN, N., & D. Q. PHAM (2004). “Empirical errors and predicted errors in fertility, mortality and migration forecasts in the European Economic Area”. Discussion Paper 386 (Oslo: Statistics Norway).
KOVAČEVIĆ, M., Lj. ILIĆ i D. CICOVIĆ (1989). Projekcije stanovništva Jugoslavije 1981-2011. godine. (Beograd: Savezni zavod za statistiku i Centar za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka).
KUPISZEWSKI M., D. KUPISZEWSKA & V. NIKITOVIĆ (2012). Impact of demographic and migration flows on Serbia. (Belgrade: International Organization for Migration).
LALIC, N., A. E. RAFTERY (2011). "Joint Probabilistic Projection of Female and Male Life Expectancy". http://paa2012.princeton.edu/download.aspx?submissionId=120140
LAH, I. (1951). „Stanovništvo Federativne Narodne Republike Jugoslavije u periodu 1948-1960 godine“. Statistička revija, god I, br. 3- 4, str. 372-391.
LUTZ, W., W. SANDERSON, S. SCHERBOV (2001) “The end of world population growth”. Nature, Vol. 412, No. 6846, pp. 543–545.
MULDER, T. J. (2002). “Accuracy of the U.S. Census Bureau National Population Projections and Their Respective Components of Change”. Population Division Working Paper 50 (Washington: Bureau of the Census, U.S. Department of Commerce).
МЖСПП (2009) Стратегија просторног развоја Републике Србије 2009-2013-2020. (Београд: Министарство животне средине и просторног планирања, Републичка агенција за просторно планирање).
NIKITOVIĆ, V. (2007). „Stohastička projekcija stanovništva Centralne Srbije na osnovu empirijskih projekcionih grešaka“. Stanovništvo, god. XLV, br. 2, str. 7-31.
NIKITOVIĆ, V. (2010). Demografska budućnost Srbije: Imigracija kao izvesnost? (Beograd: Službeni glasnik, Institut društvenih nauka).
NIKITOVIĆ, V. (2011). "Functional Data Analysis in Forecasting Serbian Fertility". Stanovništvo, god. XLIX, br. 2, str. 73-89.
NIKITOVIĆ, V. (2013). „Migraciona tranzicija u Srbiji: demografska perspektiva“. Sociologija, god. LV, br. 2, str. 187-208.
NRC (2000). Beyond Six Billion: Forecasting the World's Population. Panel on Population Projections; Bongaarts, J. & R. Bulatao (eds), Committee on Populatoin, Commission on Behavioral and Social Sciences and Education (Washington, DC: National Academy Press).
PENEV, G., & Lj. SEKULIĆ (1991). Projekcije poljoprivrednog i nepoljoprivrednog stanovništva i radne snage Jugoslavije 1981-2011. (Beograd: Savezni zavod za statistiku).
PENEV, G., Lj. SEKULIĆ i D. CICOVIĆ (1996). Projekcije stanovništva Savezne Republike Jugoslavije 1991-2021. (Beograd: Savezni zavod za statistiku i Centar za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka).
PENEV, G. (2004). „Demografske promene u Srbiji (bez Kosova i Metohije), 1991-2002. “. Pregled SCG, br. 2, str. 3-21.
RAFTERY, A. E., L. ALKEMA, P. GERLAND (2013). Bayesian Population Projections for the United Nations. Statistical Science. In press. http://www.imstat.org/sts/future_papers.html
RAFTERY, A. E., N. LI, H. ŠEVČÍKOVÁ, P. GERLAND, & G.K. HEILIG (2012). "Bayesian probabilistic population projections for all countries". Proceedings of the National Academy of Sciences, Vol. 109, No. 35, pp. 13915-13921.
RZS (2011). Projekcije radne snage Republike Srbije 2010-2050 (Beograd: Republički zavod za statistiku Srbije).
RZS (2011). Demografska statistika u Republici Srbiji, 2010. Beograd: Republički zavod za statistiku Srbije (RZS).
RZS (2013). Elektronska baza podataka. Republički zavod za statistiku Srbije, pristupljeno 12.08.2013.
SEKULIĆ, Lj. (2005). „Projekcije stanovništva Srbije, 2002-2032“. Statistička revija, god. LIV, br. 1-4, str. 96-105.
STATISTICS NETHERLANDS (2005). Changing Population of Europe: Uncertain Future (Hague: Statistics Netherlands).
TAYMAN, J., S. K. SMITH, J. LIN (2007). "Precision, bias, and uncertainty for state population forecasts: an exploratory analysis of time series models". Population Rsearch and Policy Review, Vol. 26, No. 3, pp. 347-369.
TODOROVIĆ, G. (1978). Projekcije stanovništva – teorijsko metodološka studija. (Beograd: Centar za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka).
TODOROVIĆ, G., & A. PLAVEC (1973). Projekcije stanovništva Jugoslavije 1970-2000. godine, tomovi 1-5 (Beograd: Savezni zavod za statistiku i Centar za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka).
SHAW, C. (2007). "Fifty years of United Kingdom national population projections: how accurate have they been?". Population Trends 128 (Titchfield, Hampshire: Office for National Statistics).
STATISTICS NEW ZEALAND (2008). How Accurate are Population Projections? An evaluation of Statistics New Zealand population projections, 1991–2006 (Wellington: Statistics New Zealand).
UN (2013). World Population Prospects: The 2012 Revision, Highlights and Advance Tables. Working Paper No. ESA/P/WP.228 (New York: United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division).
WILSON, T. (2012). "Forecast Accuracy and Uncertainty of Australian Bureau of Statistics State and Territory Population Projections". International Journal of Population Research, Vol. 2012, 16 pages, doi:10.1155/2012/419824.
ZDRAVKOVIĆ, A., I. DOMAZET, V. NIKITOVIĆ (2012). "Uticaj demografskog starenja na održivost javnih finansija u Srbiji". Stanovništvo, god. L, br. 1, str. 19-44.