Razvoj geografije stanovništva od antropogeografskog do prostorno-analitičkog pristupa

Bočna strana članka

PDF
Objavljeno: Dec 30, 2013
DOI: https://doi.org/10.2298/STNV1302001S
Ključne reči:
geografija stanovništva, antropogeografija, društvena geografija, migracije, demografija

Glavni sadržaj članka

Milena Spasovski
Geografski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd
Danica Šantić
Geografski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd

Apstrakt

U  dosadašnjoj razvojnoj praksi geografije kao nauke, istraživanje problematike stanovništva se može sagledati kroz tri etape: antropogeografsku, demogeografsku i savremenu etapu u kojoj su dominantna izučavanja prostornih struktura, veza i odnosa u relacijama elemenata geosistema. Populaciona istraživanja u geografiji se u nekim zemljama nalaze u samom njenom centru, dok su u drugim zemljama situirana u susedne discipline. Tako se pojedine studije koncentrišu na izučavanje teritorijalnih struktura, a druge na karakteristike, dinamiku i probleme populacije. Istovremeno, uočavaju se oscilirajući trendovi u razvoju pojedinih populacionih istraživanja uz veoma izraženu raznolikost tema koje se uzimaju kao prioriteti.


Decenijama radeći zajedno demografi i geografi su razvili blisku saradnju na polju prostorno-populacione   analize, čiji je rezultat bolje shvatanje značaja lokacije i udaljenosti u sagledavanju pojava i procesa u demografskom razvitku, kao i usavršavanje demografskih mera, metoda i tehnika. Stoga je veoma teško povući granicu između geografije stanovništva, prostorne demografije, geodemografije, demogeografije, pa se ti termini često koriste kao sinonimi. Stoga su u savremenom periodu sve prisutnija zalaganja za definisanje predmeta geografije stanovništva kao geografske discipline, koja proučava karakteristike demografskih sistema i pravce razvoja na različitim teritorijalnim nivoima. To je naročito značajno u uslovima kada većina autora navodi glavne teme istraživanja stanovništva, koje su značajno različite od tradicionalnih, a odnose se na globalno važne probleme sveta: degradaciju životne sredine, globalizaciju ekonomije i međunarodne migracije.


Budući razvoj geografije stanovništva mora ići u pravcu unapređivanja sopstvenih metodskih postupaka, kao i primenu sistemske analize u izučavanju populacionih fenomena. Usvajanje sistemskog pristupa u proučavanju, tumačenju i rešavanju razvojnih problema populacije može imati veliki značaj za dalji razvoj nauke o stanovništvu i njen doprinos naučnom poznavanju aktuelnih pitanja društveno-istorijskih procesa. Upravo iz ovih, ali i drugih razloga teorijske i metodološke prirode pristupilo se tretiranju problematike izučavanja stanovništva u geografiji, koje je prezentovano u ovom radu.

Preuzimanja

Podaci o preuzimanju još uvek nisu dostupni.

Detalji članka

Kako citirati
Spasovski, M., & Šantić, D. (2013). Razvoj geografije stanovništva od antropogeografskog do prostorno-analitičkog pristupa. Stanovništvo, 51(2), 1–22. https://doi.org/10.2298/STNV1302001S
Broj časopisa
God. 51 Br. 2 (2013): Jubilarno izdanje povodom 50 godina časopisa Stanovništvo
Sekcija
Članci

Centar za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka

Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC

Reference

ACKERMAN, E. (1959). Geography and Demography. In Hauser P., O. Duncan eds. (pp. 717-727), The Study of Population (Chicago: University of Chicago Press).

BÄHR, J. (2010). Bevölkerungsgeographie. 5 Auflage. (Ulmer, UTB).

BÄHR, J., W. KULS (1986). Bevölkerungsgeographie. (Berlin: Walter de Guyter).

BUNGE, W. (1962). Theoretical Geography. First Edition. Lund Studies in Geography Series C: General and Mathematical Geography. (Lund, Sweden: Gleerup).

CONWAY, D. (2003). On Being Part of Population Geography’s Future: Population-Environment Relations and Inter-science Initiatives.

DAVIS K. (1951). The Population of India and Pakistan (Princetone: Princetone Univeristy Press).

DEMANGEON A. (1942). Problèmes de géographie humaine (Paris : Armand Colin), p. 408.

DORRIESA, H. (1940). “Siedlungs-und Bevolkerungsgeographie (1908-1938)”. Geographisches Jahrbuch, Vol. 45, pp. 3-380.

ĐURĐEV, B. (1995). Geografija stanovništva (Novi Sad: Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet).

FAUS-PUJOL, M. C., A. HIGUERAS-ARNAL (2001). Population Geography, Geography, vol II, Encyclopedia of life support systems (EOLSS); www.eolss.net.

FINDLAY, A. (2004). “Population geographies for the 21st century”. Scottish Geographical Journal, Vol. 119, No. 3, pp. 177-190.

FRIGANOVIĆ, M. (1978). Demogeografija: stanovništvo sveta (Zagreb Školska knjiga).

GRAHAM, E. (2000). “What kind of theory for what kind of population geography?”. International Journal of Population Geography, Vol. 6, No. 4, pp. 257-272.

HAUSER P., O. DUNCAN (1959). The Study of Population: An Inventory and Appraisal (Chicago: University of Chicago Press).

HUGO, G. (2006). “Population Geography”. Progress in Human Geography Vol. 30, No. 4, pp. 513-523.

KIRK D. (1946). Europes population in the Interwar Years (Geneva: League of Nation).

KORČAK, J. (1963). Uvod do všeobecne geografie obyvatelstva (Praha: Statni pedagogicke nakladatelstvi).

KOSINSKI, L. (1967). Geografia ludnosci (Warszawa: Panstwowe Wydawnictwo,Naukowo).

LORIMER F. (1946). The Population of the Soviet Union: History and Prospects (Geneva: League of Nation).

MEADE, M. (1977). “Medical Geography as Human Ecology: The Dimension of Population Movement”. Geographical Review, Vol. 67, No. 4, pp. 379-393.

MOORE, W. (1945). Economic Demography of East and South Europe (Geneva: League of Nation).

NEJAŠMIĆ, I. (2005). Demogeografija: stanovništvo u prostornim odnosima i procesima (Zagreb: Školska knjiga).

NEWBOLD, K.B. (2007). Six Billion Plus. World Population in the Twenty-First Century. Second Edition (New York: Rowman & Littlefield Publishers).

NOIN, D. (1991). Where is Population Geography Going? Paris, France: Commission on Population Geography, International Geographical Union.

NOTENSTEIN, F. et al (1944). Future population of Europe and Soviet Union (Geneva: League of Nation).

OPENSHAW S. (1984). The Modifiable Areal Unit Problem. (Norwich: Geo Books).

PACIONE, M. (1986). Population Geography: Progress and Prospects (Routledge, Revivals).

PLANE D., P. ROGERSON (1994). The Geographical Analysis of Population with Applications to Planning and Business (New York: John Wiley & Sons, Inc).

PLANE, D. (2003). The Post-Trewartha Boom: The Rise of Demographics and Applied Population Geography. AAG, 50 years after Trewarta.

POKSHISHEVSKII, V. V. (1970-1979). The Great Soviet Encyclopedia, 3rd Edition (The Gale Group, 2010).

RADOVANOVIĆ, M. (1967). “Geografska sredina i stanovništvo”. Stanovništvo, god. 5, br. 1, str. 21-40.

RADOVANOVIĆ, M. (1970). “Razvoj egzaktne geografije stanovništva u sklopu koncepta teorijske (matematičke) geografije”. Stanovništvo, god. 8, br. 1-2, str. 59-69.

SKELDON, R. (1997). Migration and Development: A Global Perspective (Essex).

SPASOVSKI M. (2005). Osvrt na međunarodnu raspravu o pravcima razvoja geografije stanovništva krajem XX veka, Zbornik radova sa skupa Srbija i savremeni procesi u Evropi i svetu, Beograd.

ŠANTIĆ D. (2013). Razmeštaj stanovništva Srbije u kontekstu teorija o populacionom optimumu. Doktorska disertacija, (Beograd: Geografski fakultet).

TAUBER I. (1958). The Population of Japan (Princeton: Princeton University Press).

VRESK, M. (1997). Uvod u geografiju. (Zagreb: Školska knjiga).

WHITE, P., P. JACKSON, (1995). “(Re)theorizing population geography”. International Journal of Population Geography, Vol. 1, No. 2, pp. 111-123.

WITHERS S. (2010). Population Geography (Department of Geography, University of Washington).

WOODS, R. (1982). Population analysis in geography (UK, Longman Group Limited).

ZELINSKY, W. (1966). A Prologue to Population Geography (Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall).

ПОКШИШЕВСКИЙ, В. В. (1966). География населения в СССР (Москва, Итоги Науки: Серииа Географииа, но. 10). www.popgeog.org